پارک ملی تیجوکا (Tijuca) در ریودوژانیرو
پارک ملی تیجوکا (Tijuca) با تحولاتی که در 200 سال اخیر دیده بسیار جای دیدنی است، این پارک ماحصل رشد سریع مزارع در قرن هجدهم و برچیده شدن آنها در قرن نوزدهم و کاشت دوباره جنگل است.
به گزارش مجری سفرهای گردشگری: پارک ملی تیجوکا (Tijuca) در نزدیکی شهر ریودوژانیرو، یکی از زیباترین جنگل های کشور برزیل و آمریکای جنوبی به شمار میرود و گفته می شود که بزرگترین منطقه جنگلی - مسکونی در جهان است. علی رغم اینکه تاریخ بنیاد شهر ریو به سال 1565 بازمی شود، پارک ملی تیجوکا و جنگل های آتلانتیک تا شروع قرن هجدهم میلادی، کاملاً دست نخورده و بکر به جای مانده بود. در این مقطع زمانی، با رایج شدن کشاورزی و توسعه آن در این منطقه ها از کشور برزیل، ابتدا کاشت و پرورش نیشکر در زمین های جنگلی شروع شده و سپس کشت قهوه نیز در این منطقه ها رایج شد. این موضوع رفته رفته سبب شد تا تغییراتی در اقلیم منطقه ایجاد شده و بخش هایی از جنگل های اطراف ریو با هدف تبدیل زمین های آن به مزارع نیشکر و قهوه، از بین برود.
این روند افزایش یافته و موجب فرسایش خاک، تحلیل رودخانه و ایجاد کانال های مختلف آب جهت راهنمایی آب مصرفی به مزارع شده و در نهایت در نیمه نخست قرن نوزدهم میلادی ساکنان شهر ریو با مشکل شدید کمبود آب روبه رو شدند. تمامی کوشش ها با هدف بهبود شرایط با شکست روبه رو شده و در نهایت در سال 1856 میلادی، مقامات شهر ریودوژانیرو تصمیم گرفتند تا کاربری زمین های اطراف شهر را به کلی تغییر داده و کلیه مزارع جمع آوری شود. در ادامه؛ در زمین های فوق با نظارت و دستور مستقیم توماس دی گاما (Tomás da Gama) فرماندار شهر، عملیات درختکاری انجام شد.
این ابتکارات مفید در راستای محیط زیست منطقه که در قرن نوزدهم میلادی انجام شد، موجبات تاسیس پارک ملی جنگلی تیجوکا را فراهم کرد و در نهایت یک سده بعد از آن، در سال 1961 میلادی، این رویا محقق شد. البته باید در نظر داشته باشید که تاسیس این پارک ملی؛ تنها با هدف اصلاح آبرسانی به شهر ریو انجام نشده و یکی از مهم ترین مواردی که مد نظر برنامه ریزان این پروژه قرار داشت، حفاظت از گونه های گیاهی و جانوری موجود در منطقه اطراف شهر ریو و جنگل های استوائی آتلانتیک بود.
سیمای جغرافیایی
در حال حاضر پارک ملی تیجوکا مساحتی بالغ بر 3 هزار و 951 هکتار از منطقه ها ماکیچو دا تیجوکا (Maciço da Tijuca) را در بر می گیرد که عمدتاً شامل منطقه ها کوهستانی است. این منطقه، بخش هایی از تپه ها و کوه های مشهور شهر را در خود جای داده است. این پارک دقیقاً در پشت باغ گیاهشناسی شهر ریو قرار گرفته و بر فراز ارتفاعات یک هزار و بیست و یک متری پیکو دا تیجوکا (Pico da Tijuca) واقع شده است. آب و هوای این منطقه عمدتاً متاثر از آب و هوای استوائی بوده و در طول سال دمائی میانه در آن ثبت شده و بیشتر بخش های این پارک ملی از جنگل های انبوه پوشیده شده است.
پوشش گیاهی و جانوری
در عملیات کاشت درختان در این منطقه ها طی قرن نوزدهم، انواع گونه های گیاهی و درختان مختلف از منطقه ها اطراف جمع آوری شده و در کنار گونه هایی نو در این محوطه کاشته شدند که این موضوع سبب شد تا امروزه شاهد وجود تنوع بسیار زیادی از انواع گونه های گیاهی در پارک ملی تیجوکا باشیم. در نتیجه این تغییر و تحولات ناشی از دخالت انسان که با افزوده شدن گونه هایی نو از درختان و گیاهان در این منطقه همراه بود، امروزه شاهد این موضوع هستیم که تنوع جانوری پارک ملی تیجوکا با سایر منطقه ها جنگلی آتلانتیک؛ فرق دارد.
البته باید در نظر داشت که در طول عصر استعمار در این منطقه ها، زندگی گیاهی و جانوری این منطقه ها عمدتاً تحت تاثیر رشد شهری و فعالیت های انسانی بوده و از این حیث آسیب دیده است. متاسفانه در نتیجه این موضوع، بعضی از گونه های جانوری این منطقه منقرض شده و علی رغم این موضوع هنوز انواع مختلف گیاهان، حیوانات و حشرات در این پارک جنگلی وجود دارد. انواع دوزیستان، خزندگان و به طور خاص مارها، پرندگان، پستانداران کوچک و... در این منطقه ها توانسته اند با زندگی در کنار انسان تطبیق یافته و به حیات خود ادامه دهند.
منبع: earjecosystem.weebly.com