آشنایی با فستیوال روز مردگان در مکزیک (The Day of the Dead)
در ادامه آشنایی با سرزمین عجیب مکزیک، به فستیوال روز مردگان در مکزیک میرسیم! فستیوال های زیادی در این کشور وجود دارند که یکی از عجیب ترینشان فستیوال روز مرگ است که بین 31 اکتبر و 2 نوامبر برگذار می شود. مردم مکزیک برای احترام به از دست رفتگانشان این فستیوال را تدارک می بینند. البته فستیوال مرگ مکزیک به هیچ وجه جشن غمگینی به حساب نمی آید، بلکه مردم جشن رنگارنگی برای زندگی آنهایی که دوستشان داشتند برپا مینمایند. مکزیکی ها به قبرستان می فرایند، قبرها را تزیین می نمایند و با حضور دوستان و خانواده شان زمان شان را سپری می نمایند
به گزارش مجری سفرهای گردشگری: مکزیک یکی از شگفت انگیزترین کشورهاست و فرهنگ غنی و گاه عجیب آن باعث مجذوب کنندهیت بیش از پیش آن شده است. یکی از جالب ترین و عجیب ترین فستیوال های مکزیک، جشن روز مردگان است که هرساله در ماه اکتبر و نوامبر برگزار می شود. مکزیکی ها فرهنگ خاص و متفاوتی برای احترام گذاشتن به درگذشتگان دارند که شاید با بسیاری از کشورهای جهان متفاوت باشد. آن ها برای گرامیداشت یاد عزیزان فوت شده شان جشن به پا می نمایند و این جشن را هرچه پرشورتر و زیباتر هم برگزار می نمایند!
تاریخچه جشن روز مردگان
فستیوال مردگان (Día de Muertos) به طور سنتی در طی سه روز انجام می شود و از 31 نوامبر آغاز می شود. این فستیوال بسیار قدیمی است و ریشه آن به صدها و شاید هزاران سال پیش برمی شود. طبق اسناد امروزه می دانیم که جشن روز مردگان به وسیله تمدن های پیشاکلمبی (دوران پیش از کشف قاره آمریکا به وسیله کریستف کلمب) به ویژه آزتک ها، مایایی ها و توتوناک ها برگزار می شده است.
آزتک ها که سرخپوستان بومی مکزیک به تعداد می فرایند یک ماه کامل را به جشن می پرداختند و طبق باورهای خود به بانوی مرگ به نام Mictecacihuatl احترام می گذاشتند. امروزه اگرچه باورهای مردم تغییر نموده اما همچنان بعضی از مولفه های این رسم و رسوم به جای مانده است. در سال 1913 هنرمند مشهور خوزه گودولف پوسادا تصویری از La Calavera Caterina کاترینا کشید و از آن موقع، تصویر کاترینا به اسم نماد غیررسمی جشن روز مردگان استفاده می شود.
البته جشن روز مردگان را نباید با جشن هالووین اشتباه گرفت. سرخپوستان بومی مکزیک یا همان آزتک ها جشن روز مردگان را در ماه آگوست برگزار می کردند. با این حال، زمانی که اسپانیایی ها مکزیک را تحت استعمار خود قرار دادند این رسم را کمی تغییر دادند و آن را با فستیوال مسیحی All Hallows مطابقت دادند. در جشن روز مردگان زنان بسیاری چهره خود را شبیه تصویر بانوی مرگ گریم می نمایند و به خیابان ها می آیند. حتی جالب است بدانید که هرسال رکوردهایی برای بیشترین تعداد کاترینا در یک محل هم ثبت می شود.
ادغام فرهنگ ها
در زمان های گذشته، مرده ها نزدیک به خانه خانواده شان (اغلب در یک آرامگاه در زیر پاسیوی مرکزی خانه) دفن می شدند و تاکید زیادی بر حفظ روابط با اجداد متوفی وجود داشت به طوری که اعتقاد بر این بود که مردگان همچنان در یک سیاره دیگر زندگی می نمایند. با ورود اسپانیایی ها، اعمالی که برای اعتقاداتشان انجام می دادند با اعتقادات مردم محلی ادغام شد و به تدریج به شکلی که امروز مشاهده می کنیم در آمد. آن ها اعتقاد داشتند که روحشان در سال یک بار به دنیا برمی شود تا از خانواده شان بازدید کند. مردم مکزیک می گویند که ارواح نوزادان و بچه هایی که جان خود را از دست داده اند (در مکزیک به”فرشتگان کوچک” معروفند) اواخر نیمه شب 31 اکتبر برمی گردند و یک روز تمام را با خانواده هایشان سپری می نمایند و سپس مجددا این دنیا را ترک می نمایند. بزرگسالان نیز روز بعد از بچه ها به این دنیا سر می زنند.
رسم و رسوم خاص جشن روز مردگان
اما جشن روز مردگان تنها راجع به این ظواهر نیست. آماده سازی برای روز مردگان از هفته ها و شاید ماه ها قبل آغاز می شود. خانواده های مکزیکی محلی ویژه را برای گرامیداشت مردگانشان در منزل مشخص می نمایند و بعد، تصاویر آن ها و همینطور غذاهای مورد علاقه آن ها را در آن مکان قرار می دهند. در باور و اعتقاد مکزیکی ها مردگان در روز جشن مردگان برای سر زدن به اقوامشان به این جهان بازمی گردند. بنابراین خانواده ها کوشش می نمایند خانه هایشان را برای ورود عزیزان فوت شده شان آماده نمایند. یک نوع نان شیرینی سنتی به نان مردگان یا Pan de Muerto هم از قدیم در ایام جشن پخته می شود و در کنار سایر چیزها قرار داده می شود.
هدیه هایی که به ارواح داده می شود!
مردم، ارواح را با هدیه هایی نظیر غذاها و اشیاء مورد علاقه در زمان حیاتشان استقبال می نمایند که این هدیه ها در محراب خانه ها قرار داده می شوند. اهالی مکزیک بعد از آن که احساس نمایند ارواح رفته اند، غذاها را برمی دارند و با خانواده و همسایگانشان آن ها را تقسیم می نمایند. در این فستیوال مکزیک موارد دیگری نیز در محراب گذاشته می شوند: جمجمه ی قندی که معمولا نام مرده روی آن نوشته شده است، پَن دِ مواِرتوس نان مخصوصی که مختص این جشن درست می شود و جعفری گل درشت که در این زمان شکوفه می زند و عطر خاصی را به محراب عرضه می نماید.
رژه جشن مردگان
همان طور که گفتیم جشن روز مردگان در سه روز برگزار می شود و هر روز معنا و مفهوم ویژه ای دارد. روز اول نوامبر به بچه ها درگذشته اختصاص دارد و به نام روز بیگناهان یا روز فرشته های کوچک معروفیت دارد. در این روز اسباب بازی ها و شیرینی و آبنبات های مختلف روی قبر بچه ها فوت شده و همین طور در مکان ویژه مردگان در منزل قرار داده می شود تا ارواح بچه ها را مسرور نمایند.
روز دوم نوامبر روز مردگان است و طبق باور مکزیکی ها، در این روز تمام ارواح مردگان به این جهان و پیش خانواده هایشان برمی گردند. خانواده ها در طول شب به گورستان ها می فرایند و تا صبح بر سر قبر عزیزانشان شب زنده داری می نمایند و این شب خاص را پیش آن ها سپری می نمایند. یکی از رسم و رسوم خاص این شب سوزاندن صمغ درخت کاج است که از زمان پیشاکلمبی در مراسم های خاص استفاده می شده است. دور و بر قبرها با شکلات و شیرینی، غذا، نوشیدنی و مهم تر از همه با گل های جعفری نارنجی تزئین می شود. در باور و فرهنگ مکزیک، گل جعفری نارنجی به اسم گل مردگان شناخته می شود. بنابراین اگر در ایام جشن روز مردگان به مکزیک سفر کنید در همه جا این گل های نارنجی را خواهید دید.
این فستیوال و تفاوتش با دیگر جشن ها
روز مرگ از اعتقادات فرهنگی در خصوص مرگ نشأت می گیرد که به مرور با اعتقادات دیگر مخلوط شده اند. لباس هایی که در این فستیوال استفاده می شوند بسیار شبیه به دیگر فستیوال های معروف هستند اما باید این مورد را در نظر داشت که این فستیوال به معنای آن است که خانواده از ارواحشان با شادی استقبال می نمایند. این فستیوال روز به روز در حال تغییر است و فرهنگ ها و لباس های بیشتری باغ این فستیوال در حال ادغام شدن است. مردم مکزیک خانه هایشان را تزیین می نمایند، که به روح مردگانشان خوش آمد بگویند. آن ها اعتقاد دارند که ارواح عطر و بوی غذاهای هدیه شده را مصرف می نمایند.
در قبرستان
در عهد باستانی، مرده ها در کنار خانواده هایشان دفن می شدند و نیازی نبود که برای هر کدام قبر مجزایی به همراه تزیینات و محراب مخصوص آماده شود. اما حالا که افراد در محل هایی دور از خانه دفن می شوند، قبر به طور اختصاصی تزیین می شود زیرا مردم اعتقاد دارند که روح در ابتدا به آنجا باز می شود. در برخی از روستاها، اهالی آنجا از قبر تا خانه برگ گل می گذارند تا وقتی روح باز می شود قادر باشد که راه خانه را پیدا کند. رسم دیگری نیز وجود دارد، به این ترتیب که خانواده تمام شب را در قبرستان می گذرانند و در آنجا جشنی با موسیقی و غذاهای محلی برپا می نمایند.
برای شرکت در این فستیوال به کدام منطقه ها مکزیک سفر کنیم؟
این فستیوال یکی از برترین زمان ها برای تماشا مکزیک است. شما نه تنها با آداب و رسوم مکزیک آشنا می شوید و در این جشن شرکت می کنید بلکه میتوانید از مزایای دیگر مکزیک در فصل پاییز بهره ببرید. با اینکه خانواده ها این جشن را به طور خصوصی برگذار می نمایند اما مکان های عمومی زیادی هستند که شما می توانید به آن جا بروید و از آن لذت ببرید. اگر در طول فستیوال به تمام سنت هایشان احترام بگذارید، برای هیچ فرد محلی حضور شما در قبرستان و یا در دیگر مکان هایی که این جشن برگذار می شود، مهم نیست.
این فستیوال در نقاط متفاوت مکزیک به روش های مختلفی برگذار می شود. در جنوب مکزیک این جشن با شکوه تر برپا می شود، در روستاها سنت های قدیمی بیشتر حفظ شده در حالی که در شهرهای بزرگ تر گاهی فعالیت های غیر مرتبط نیز انجام می شود.
اگرچه این فستیوال در سرتاسر کشور مکزیک برگزار می شود اما در بعضی منطقه ها این جشن با شور و حرارت بیشتری برگزار می شود. بنابراین اگر دوست دارید در این فستیوال عجیب و جالب شرکت کنید می توانید به این منطقه ها سفر کنید: ووهاکا (Oaxaca) مرکز استان جنوبی به همین نام است که جشن روز مردگان را به کارناوالی باشکوه و تماشایی تبدیل نموده است. با این حال، دو شهر دیگر مکزیک که این فستیوال را به برترین شکل برگزار می نمایند و معروفیت بیشتری دارند شهرهای پاتسکوارو (Pátzcuaro) در استان Michoacán و سن آندره (San Andrés Mixquic) در مکزیکو سیتی هستند.
پاستکوارو (Pátzcuaro)
روز اول نوامبر همزمان با غروب آفتاب در کناره دریاچه پاتسکوارو شمع های زیادی در گورستان روشن می شوند و به این ترتیب جشن آغاز می شود. خانواده ها کنار دریاچه جمع می شوند و با روشن کردن آتش و قرار دادن گل و شیرینی یاد عزیزانشان را گرامی می دارند. شعله های شمع و آتش که در سطح آب انعکاس پیدا می نماید و سرودها و آوازهایی که خوانده می شود فضایی بسیار تاثیربرانگیز و رمزآلود ایجاد می نمایند. در طول روز هم فروشگاه های زیادی به فروش انواع غذا، شیرینی های سنتی، صنایع دستی و انواع نمادهای جشن روز مردگان مثل اسکلت و ماسک های عجیب می پردازند که مطمئنا برای گردشگران بسیار مجذوب کننده خواهد بود.
سن آندره (San Andres Mixquic)
این شهر که در فاصله 2 ساعت از شهر مکزیک واقع شده است شاید بیشتر مورد استقبال گردشگران خارجی قرار می گیرد. جشن روز مردگان در این شهر بسیار باشکوه و تماشایی برگزار می شود و مراسم آماده سازی برای این جشن از ماه ها قبل صورت می گیرد. گورستان سن آندره مرکز اصلی برگزاری جشن است و تمام مردم شهر و همینطور گردشگران برای شرکت در جشن به این گورستان می آیند. خانواده ها دور قبرهای عزیزانشان جمع می شوند و با قرار دادن گل و روشن کردن شمع تا صبح را در کنار اقوام مرحومشان سپری می نمایند.
اوآکساکا
در اینجا شما میتوانید علاوه بر شرکت در فستیوال، در کارناوال شبانه به نام کومپارساس شرکت کنید.
جنیتزیو
جزیره کوچکی در دریاچه پتزکوارو می باشد که میتوانید به وسیله قایق به آنجا بروید. این جزیره به گروه بومی پورپچا تعلق دارد که گفته می شود که این آغاز این فستیوال در این جزیره بوده است.
منطقه میکزکیک
منطقه میکزکیک، که در جنوب شرقی مکزیکو سیتی واقع شده است، با اینکه به یک شهر مردن تبدیل شده اما روح سنتی خود را همچنان حفظ نموده است. در اینجا دیوارها و تمام منطقه روز قبل از جشن تزیین می شوند.
مریدا
مریدا، در یوکاتان واقع شده است. مردم آنجا این فستیوال مکزیک را هانکال پیکسان می خوانند که به معنی جشنی برای ارواح است. خانواده ها برای تهیه یک مرغ مکزیکی که در برگ های موز قرار می گیرند (پبیپولو) گرد هم می آیند.
منبع: theculturetrip.com / tripsavvy.com