بیمه دانشجویی در کانادا شامل چه خدماتی میشود و شرایط دریافت چیست؟
یکی از مواردی که باید در خین تحصیل در هر کشور دیگری بدانید این است که بیمه خدمات درمانی در ان کشور را چطور تهیه کنیم، کانادا برای دانشجویان بین المللی بیمه خدمات درمانی را در نظر گرفته است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
به گزارش مجری سفرهای گردشگری: همه دانشجویان بینالمللی که کشور کانادا را برای ادامه تحصیل برگزیدهاند، تحت پوشش بیمه دانشجویی قرار میگیرند. بیمههای دانشجویی متنوعی حین تحصیل در کانادا به دانشجویان اعطا میشود که بهطورکلی از دو ارگان جداگانه بیمه دانشجویی خصوصی و بیمه دانشجویی دولتی تامین میشود. اهمیت بیمه دانشجویی برای سیستم آموزشی کانادا تا حدی است که تقریبا تمامی موسسات آموزشی عالی در میان مدارک لازم برای ثبتنام، بیمه دانشجویی را نیز مطالبه میکنند. به دلیل بالا بودن مخارج درمان اقدام برای پوشش بیمههای دانشجویی در ابتدا به سود دانشجو خواهد بود؛ چراکه برخی خدمات درمانی در کانادا، نیاز به پرداخت هزینهای بسیار بیش از کل هزینه دوره تحصیل دارد!
برای دریافت خدمات ویزای کانادا با مدر تماس باشید.
سیستم بیمه درمانی برای دانشجویان بینالمللی در کانادا
نوع این بیمهها و سطح خدمات آنها به افراد تحت پوشش، به ایالت محل تحصیل و طول دوره تحصیلی و مدتزمان اقامت دانشجو در کانادا بستگی دارد. بهطوریکه دانشجویان با اقامت ششماهه، تحت پوشش بیمه درمانی اورژانسی قرار میگیرند و در صورت طولانی بودن دوره تحصیل، تحت پوشش بیمههای کاملتری قرار میگیرند. لازم به ذکر است که به دلیل مدیریت متفاوت استانی در سیستم آموزش و پرورش و تحصیلات تکمیلی، بیمه دانشجویی تنها در ایالت محل تحصیل اعتبار دارند و در دیگر استانهای کانادا پوششدهی ندارد.
بنابراین کارت عضویت بیمه دانشجویی تنها در همان استان محل تحصیل قابل استفاده است. درصورت تداوم سفرهای بین استانی در طول دوره تحصیل، پیشنهاد میشود خدمات بیمه سلامت خصوصی مورد استفاده قرار گیرد.
خدمات بیمه درمانی برای دانشجویان تحت پوشش بیمه دانشجویی در کانادا
به دلیل بالا بودن هزینههای درمانی در کانادا، قرار گرفتن تحت پوشش بیمههای دانشجویی اهمیت ویژهای دارد؛ به همین خاطر، بیشتر دانشگاههای این کشور در حین پذیرش دانشجوی بینالمللی امور مربوط به بیمه دانشجویی را نیز بر عهده میگیرند. در این صورت، هزینه قابل پرداخت برای بیمه دانشجویی همزمان با شهریه سالانه دانشگاه محل تحصیل اعلام و پرداخت میشود. بیشتر دانشگاههای کانادا که در رشته پزشکی نیز پذیرش دارند، اقدام به ایجاد مراکز درمانی کردهاند.
در این مراکز درمانی دانشجویانی که سالهای پایانی تحصیل خود را در رشتههای تخصصی علوم پزشکی میگذرانند، مراحل عملی را تحت نظر استادان خود طی میکنند. اما نکته جالبتوجه برای دانشجویان دیگر رشتههای دانشگاه موردنظر این است که مراجعه به این مراکز درمانی برای آنها رایگان است.
بیمههای دانشجویی که توسط دانشگاههای کانادایی به دانشجویان بین المللی اعطا میشود، با توجه به قراردادی که با شرکت بیمه منعقد شده ارائه میشود؛ برخی از این شرکتها خدمات بیمه تکمیلی را در لیست خدمات خود دارند. دانشجویان بینالمللی با پرداخت حق بیمه بیشتر میتوانند تحت پوشش خدمات بیمه تکمیلی نیز قرار بگیرند.
بیمه درمانی دولتی
در سراسر کشور کانادا سرویسهای استاندارد درمانی تبیین شده که بیشتر مراقبتهای اولیه و اورژانسی را در بر میگیرند و در تمام استانها نیز ارائه میشوند.
در این میان بیمههای دولتی برای دانشجویان بینالمللی در ایالتهای نیوبرانزویک، نواسکوشیا، آنتاریو، کبک، پرنس ادوارد و یوکان ارائه نمیشود.
در بعضی ایالتها، بیمه خاصی برای دانشجویان بینالمللی طراحی شده است؛ برای مثال در ایالت کبک تنها برای دانشجویان 9 کشور (بلژیک، دانمارک، فنلاند، یونان، پرتغال، سوئد، لوکزامبورگ و نروژ) خدمات بیمه درمانی ارائه میشود. البته برخی کمکهزینههای تحصیلی در دانشگاههای کبک، خدمات درمانی دانشجو را نیز پوشش میدهند. در برخی ایالتهای کانادا سرویسهای فیزیوتراپی، دهانودندان و داروهای تجویزی نیز در پوشش بیمه خدمات درمانی دولتی قرار گرفته است.
برخی خدمات درمانی همچون مراقبتهای چشم و درمانهای تجویز شده بیناییسنجی در سیاستهای خدمات درمانی دولتی قرار نمیگیرد.
بیمه درمانی خصوصی
با رشد شمار دانشجویان بینالمللی در کانادا و گسترش پذیرش دانشجو در این کشور، بیمههای خصوصی برای پوشش ورودیهای جدید شروع به کار کردند. همانطور که از عنوان این قبیل بیمهها درک میشود، بیمههای خصوصی گرانتر هستند. البته ناگفته نماند که خدمات درمانی این بیمهها به نسبت پوششِ وسیعتری دارند. در بیمههای خصوصی مراقبتهای دهانودندان و بینایی نیز پوشش داده میشود. بیمههای دولتی در مراکز درمانی دولتی ارائه میشود و هزینه کلینیکهای خصوصی معمولا بهعهده بیمههای درمانی خصوصی است. شرکتهای خصوصی معمولا 80% از کل هزینه درمان را پرداخت میکنند.
شرایط دریافت بیمه دانشجویی در کانادا برای دانشجویان بینالمللی
بسته به ایالت و دانشگاه محل تحصیل شرایط متفاوتی برای دریافت بیمه دانشجویی وجود دارد اما بهطور کلی ارائه نامه پذیرش تحصیلی و پرداخت مبلغ حق بیمه بهصورت مشترک در مراکز تحصیلی الزامی است. برخی دانشگاهها مبلغ بیمه دانشجویی را بهصورت ماهانه دریافت میکنند و برخی دیگر همراه با شهریه سالانه یا ترمی. در صورت آشنایی با شرایط و ضوابط شرکتهای خصوصی ارائهدهنده بیمه دانشجویی، خرید بیمه ارزانتر از بیمه دانشگاه خواهد بود، اما برای دانشجویانی که از داخل کشور ایران اقدام به دریافت پذیرش از دانشگاه میکنند، بیمه خصوصی دانشگاه بهصرفهتر و سریعتر مهیا میشود.
قوانین بیمه دانشجویی در استان های مختلف کانادا
همانطور که میدانید در کانادا که به صورت ایالتی اداره میشود، علاوه بر قوانین عمومی کشور، قوانین هر ایالت نیز حکم قانون در محدوده آن ایالت را دارد، در مودر بیمه دانشجویی هم ممکن است قوانین و شرایط بین دو ایالت مختلف، متفاوت باشد، پس قبل از اقدام راجع این تفاوت ها بدانید.
همانند سیستم آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی در کشور کانادا، هزینه، شرایط و خدمات بیمه دانشجویی نیز از ایالت با ایالتی دیگر متفاوت است؛ هزینه سالانه بیمه دانشجویی در کانادا از 400 دلار تا 900 دلار کانادا متفاوت است و به همین میزان خدمات درمانی متفاوتی نیز ارائه میشود. برای درک بهتر شرایط و هزینههای بیمه دانشجویی در کنار خدمات آنها، در ادامه به تفکیک ایالتهای کانادا به توضیح و بررسی میپردازیم.
ایالت بریتیش کلمبیا
یکی از شهرهای مورد علاقه ایرانیان برای تحصیل ونکوور در ایالت بریتیش کلمبیاست. مسئولیت بنیادی برای اطمینان از کیفیت خدمات بهداشتی به عهده وزارت بهداشت ایالت بریتیش کلمبیا است تا این خدمات به موقع و با هزینهای مقرون به صرفه در اختیار دانشجویان قرار بگیرد. عملکرد شرکتهای خصوصی بیمه نیز تحت نظارت وزارت بهداشت این ایالت است. یکی از خدمات قابل توجه بیمه دانشجویی در این ایالت، سفرهای درمانی است؛ اگر دانشجو در طول دوره تحصیل برای درمان نیاز به سفر داشت، بیمه دانشجویی هزینه سفر و درمان را بر عهده خواهد گرفت. شبکه بیمه ایالت بریتیش کلمبیا در 24 ساعت از شبانهروز و 7روز در هفته از طریق تلفن، وبسایت، اپلیکیشن موبایل و ... در دسترس است.
باید توجه داشت که پوشش بیمه دانشجویی در ایالت بریتیش کلمبیا سهماه پس از ورود دانشجو آغاز میشود اما دانشجو موظف است به محض ورود برای آن اقدام کند. برای مثال اگر دانشجویی در 25 آگوست وارد خاک کانادا شود، از اول نوامبر تحت پوشش بیمه دانشجویی قرار خواهد گرفت. بیمه دانشجویی در ایالت بریتیش کلمبیا برای اقامت تحصیلیِ حداقل ششماه صادر میشود؛ بهعبارت دیگر، اگر طول دوره تحصیل و اقامت دانشجو کمتر از ششماه باشد، در این ایالت تحت پوشش بیمه دانشجویی قرار نمیگیرد. در طول این مدت میتوان از بیمههای ماهانه شرکتهای خصوصی بهره جست؛ این بیمهها ماهانه حدود 36 دلار هزینه دارد.
ایالت آنتاریو
بسیاری از دانشگاههای مطرح کانادا در ایالت آنتاریو مستقر شدهاند. دانشجویان بینالمللی در آنتاریو تحت پوشش بیمه دولتی قرار نمیگیرند اما قریب به اتفاق دانشگاههای این ایالت به عضویت بیمه سلامت دانشگاه UHIP درآمدهاند. پس از دریافت پذیرش از دانشگاههای واقع در آنتاریو باید برای بیمه دانشجویی اقدام کرد. فرم بیمههای دانشجویی توسط دانشگاه محل تحصیل در آنتاریو برای دانشجو ارسال میشود و سالانه 450 دلار کانادا در شهریه دانشجو به عنوان حق بیمه لحاظ میشود. خدمات این نوع بیمه دانشجویی ابتدایی است اما عضویت آن برای تمامی دانشجویان بینالمللی الزامی است.
ایالت آلبرتا
بیمه درمانی در ایالت آلبرتا کانادا برای دانشجویان بینالمللی صادر میشود که اقامت حداقل 12ماهه داشته باشند. در این صورت، در ماه سوم حضور در کانادا دانشجو تحت پوشش بیمه دانشجویی قرار میگیرد. به همین دلیل توصیه میشود در بدو ورود به خاک کانادا برای پوشش بیمه دانشجویی اقدام شود. اگر طول دوره تحصیل در این ایالت کمتر از یکسال باشد، دانشجو باید قصد اقامت 12 ماهه خود را به اثبات برساند. دانشجویانی که بیش از سه ماه و کمتر از 12 ماه در موسسات آموزش عالی آلبرتا مشغول به تحصیل میشوند نیز امکان قرار گرفتن در پوشش بیمه دانشجویی را نیز دارند. دانشآموزان زیر 18 سال که در این ایالت به تحصیل میپردازند، باید به بیمه مادر خود ملحق شوند.
ایالت مانیتوبا
بیمههای دانشجویی در ایالت مانیتوبا برای دانشجویانی طراحی شده که ششماه و بیشتر در دانشگاههای مستقر در این ایالت به تحصیل میپردازند. بیمه دانشجویان بینالمللی در این ایالت خدمات گستردهای را پوشش میدهد و در ازای آن تنها سالانه 450 دلار به شهریه دانشجو منظور میشود.
نگاهی کلی به سیستم بهداشت و درمان کانادا
هزینه بهداشت و درمان همگانی در کانادا به وسیله مالیات تأمین می گردد و خدمات درمانی معمولاً رایگان یا بسیار مقرون به صرفه هستند. سیستم بهداشتی در سطح استانی مدیریت می گردد و هر استان به صورت متفاوتی این بخش را اداره می نماید. به صورت کلی در کانادا 13 برنامه بهداشتیِ استانی و منطقه ای متمایز وجود دارد و شما با داشتن کارت بیمه سلامت استانی دیگر نیازی نیست برای بیشتر خدمات درمانی هزینه ای بپردازید.
هر استان یا منطقه برای ساکنینش کارت بیمه سلامت صادر می نماید و بسته به محل زندگی، شاید لازم باشد پیش از درخواست برای کارت بیمه سلامت، مدتی منتظر بمانید. برای مثال در استان بریتیش کلمبیا، پیش از عضویت در برنامه خدمات درمانی بایستی 4 ماه صبر کنید. اما اگر در آلبرتا زندگی می کنید، پیش از درخواست کارت بیمه سلامت زمان انتظاری وجود ندارد.
هر استان یا منطقه، هزینه خدمات درمانی ضروری برای ساکنینی که در برنامه خدمات درمانی عضو هستند را پوشش می دهد. این پوشش شامل هزینه مراجعه به پزشک یا پزشک خانواده، آزمایش (آزمایش خون یا ایکس-ری) و بستری شدن در بخش عمومی بیمارستان می گردد. خدمات درمانی اضافی تحت پوشش درمان و بهداشت عمومی، بسته به استان موردنظر می تواند متفاوت باشد. برای مثال، در استان منیتوبا هر ساله هفت جلسه مراجعه به طب مَفصلی (کایروپراکتیک) یا در استان نوا اسکوشیا خدمات دندان پزشکی برای کودکان 14 سال یا کوچک تر نیز تحت پوشش قرار می گیرد.
چرا داشتن بیمه سلامت برای دانشجویان بین المللی مهم است؟
تمام دانشجویان بین المللی که در کانادا مشغول به تحصیل هستند، باید بیمه سلامت داشته باشند. بعضی از استان ها بیمه سلامت دانشجویان تحت نظر برنامه استانی ارائه می دهند. البته در تمام استان ها خدمات اورژانسی برای افرادی که کارت سلامت ندارند به صورت رایگان در دسترس است اما متأسفانه این خدمات محدود هستند.
اگر شما مشمول بهداشت و درمان همگانی نمی شوید و بیمه سلامت ندارید، باید تمام هزینه های مرتبط با درمان و سلامت را شخصاً بپردازید و این هزینه ها نیز کم نیستند. برای هزینه ویزیت دکتر در کلینیک های سرپایی $120 (دلار کانادا)، مراجعه به اتاق اورژانس $1,000 و مراقبت از بیماری شدید در بخش عمومی بیمارستان $3,700 ضروری است. با توجه به مکانی که خدمات درمانی دریافت می کنید، باید حتی انتظار هزینه بیشتری نیز داشته باشید.
به راحتی می توان فهمید که چگونه اورژانس هزاران دلار برایتان هزینه خواهد داشت. هیچ کسی قصد ندارد بیمار گردد اما ضروری است برای هر اتفاقی آماده باشید.
پوشش بهداشتی استانی برای دانشجویان بین المللی
بعضی از استان ها دانشجویان بین المللی را تحت پوشش درمانی برنامه بهداشت و درمان استانی قرار می دهند اما در سایر استان ها ضروری است برای دریافت بیمه سلامت خصوصی ثبت نام کنید.
در ادامه به هر استان و شرایط لازم آن برای سیستم بهداشت و درمان همگانی اشاره خواهیم کرد:
استان/ منطقه | آیا دانشجویان را پوشش می دهد؟ | شراط لازمی که دانشجویان باید داشته باشند |
آلبرتا | بله | حداقل 12 ماه مجوز تحصیلدرخواست در طی 90 روز بعد از رسیدن به این استان دانشجویانی که 3 تا 12 ماه مجوز تحصیل دارند، درصورتی که ثابت نمایند می خواهند برای 12 ماه در این استان زندگی نمایند، ممکن است واجد شرایط باشند.اطلاعات بیشتر |
بریتیش کلمبیا | بله | حداقل 6 ماه مجوز تحصیل· 3 ماه مدت زمان انتظار پس از گذشت سه ماه از زمان رسیدنتان به این استان، تحت پوشش قرار خواهید گرفت.اطلاعات بیشتر |
منیتوبا | خیر | حداقل 12 ماه مجوز تحصیل مدرکی دال بر تحصیل تمام وقت در کالج یا دانشگاهاطلاعات بیشتر |
نیوبرانزویک | بله | حداقل 12 ماه مجوز تحصیل مدرکی دال بر تحصیل بصورت تمام وقت در کالج یا دانشگاه |
نیوفاندلند و لابرادور | بله | حداقل 12 ماه مجوز تحصیل مدرکی دال بر تحصیل بصورت تمام وقت در کالج یا دانشگاه |
قلمروهای شمال غرب | بله | حداقل 12 ماه مجوز تحصیل مدرکی دال بر تحصیل تمام وقت در کالج یا دانشگاه اطلاعات بیشتر |
نوا اسکوشیا | بله | حداقل 12 ماه مجوز تحصیل مدت زمان انتظار یک ساله در اولین روزِ 13امین ماه ورودتان به این استان به عنوان دانشجو، درخواست دهید.نباید بیش از 31 روز خارج از استان باشید.مدرکی دال بر اثبات اجازه ی تحصیل اطلاعات بیشتر |
انتاریو | خیر | |
جزیره پرنس ادوارد | بله | کپی از مجوز تحصیل معتبر که نشان دهد شما می توانید خارج از دانشگاه نیز کار کنید.مدرکی دال بر اثبات تحصیل تمام وقت در کالج یا دانشگاهاطلاعات بیشتر |
کبک | ممکن است | دانشجویان از کشورهای بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، یونان، لوکزامبورگ، نروژ، پرتغال و سوئد ممکن است به علت توافقات متقابل بین کبک و این کشورها برای دریافت پوشش درمانی واجد شرایط باشند.اطلاعات بیشتر |
ساسکاچوان | بله | مدرکی دال بر مجوز تحصیل تمام وقت در کالج یا دانشگاه اطلاعات بیشتر |
یوکان | خیر |
سایر گزینه های مراقبت درمانی برای دانشجویان بین المللی
اگر قصد دارید در استان منیتوبا، انتاریو، کبک یا یوکان درس بخوانید یا اولین سال تحصیلتان در استان نوا اسکوشیاست، باید بیمه سلامت تهیه کنید. در ادامه بعضی گزینه های موجود را ذکر می کنیم:
بیمه سلامت ارائه شده به وسیله دانشگاه ها برای دانشجویان
دانشگاه یا کالجی که در آن شرکت می کنید ممکن است برنامه پوشش سلامت خودش را داشته باشد و بسته به مرکز آموزشی تکمیلی، این برنامه ها می توانند اختیاری یا اجباری باشند. پوشش ارائه شده به وسیله این برنامه ها به شرکت بیمه ای که استفاده می نمایند، بستگی دارد اما باید شامل مراجعه به پزشک، بستری شدن در بیمارستان، آزمایشات تشخیصی، آمبولانس و خدمات درمانی اورژانسی باشد. علاوه بر آن ممکن است هزینه دندان پزشکی و حتی چشم پزشکی را نیز پوشش دهند.
با دانشگاه یا کالج خود تماس بگیرید یا در وبسایتشان جستجو کنید که آیا برنامه بیمه سلامت برای دانشجویان بین المللی دارند یا نه.
اگر در استان منیتوبا تحصیل می کنید…
دانشجویان بین المللی موظف هستند تا پوشش مراقبت بهداشتی اولیه زیر نظر برنامه ی سلامت دانشجویان بین المللی (MISHP) داشته باشند. این برنامه شامل خدمات درمانی ضروری مانند مراجعه به دکتر، ایکس-ری و بستری شدن در بیمارستان می گردد.
اگر در استان انتاریو تحصیل می کنید…
دانشجویان بین المللی بایستی پوشش مراقبت بهداشتی اجباری زیر نظر برنامه بیمه سلامت همگانی (UHIP) داشته باشند. این برنامه هزینه بستری شدن در بیمارستان و خدمات درمانی در کانادا را شامل می گردد.
بیمه ی سلامت خصوصی
اگر برای پوشش درمانی استانی واجد شرایط نیستید و مرکز آموزشی تکمیلی تان نیز بیمه سلامت ارائه نمی دهد، می توانید بیمه سلامت خصوصی دریافت کنید. یک بیمه سلامت ساده خدماتی مانند آمبولانس، داروهای تجویزی، بستری شدن در بیمارستان و بسته به نوع برنامه، درصدی از هزینه دندان پزشکی را نیز شامل می گردد.
بسته به شرکت بیمه و مجموعه ای که انتخاب می کنید، شاید لازم باشد بخش کوچکی از هزینه درمانی را شخصاً بپردازید. هزینه ماهانه بیمه، فرانشیز و پوششی که هر مجموعه به شما ارائه می دهد را باهم مقایسه کنید. البته هزینه بیمه های خصوصی با توجه به داشتن مشکل پزشکی یا رفتارهای خطرناک مانند استعمال دخانیات، متغیر هستند. حتماً هزینه حق بیمه و سایر هزینه های اضطراری را در بودجه ماهانه خود لحاظ کنید.
بیمه های جانبی
اگر در استانی که تحصیل می کنید، تحت پوشش بیمه هستید، علاوه بر آن می توانید برای سایر مواردی که به وسیله بهداشت و درمان همگانی پوشش داده نمی گردد، بیمه جانبی تهیه کنید تا از شما پیش از رسیدن به کانادا یا در مسافرت های تابستانه محافظت نماید.
پوشش سفر پیش از رسیدن به کانادا
به احتمال زیاد قصد دارید پیش از شروع دوره تحصیلی خود، به کانادا سفر کنید و در آنجا مستقر شوید. علاوه بر اینکه دانشجویان بین المللی باید در زمان اقامتشان در کانادا بیمه داشته باشند، بسیار مهم است برای پیش از رسیدن و ابتدای اقامتشان مخصوصاً در زمان انتظار نیز بیمه تهیه نمایند.
در پی بیمه سفری باشید که شامل اختلال در پرواز، کنسل شدن سفر، گم شدن چمدان و هزینه های درمانی گردد. اطمینان حاصل کنید که بیمه موردنظر، هزینه های درمانی مربوط به کووید-19 را نیز پوشش دهد.
بیمه سفر
اگر قصد دارید به خارج از کانادا سفر کنید مثلاً برای مدت کوتاهی از آمریکا بازدید نمایید، حتماً پیش از حرکت، خرید بیمه سفر را نیز در نظر داشته باشید. کارت سلامت معتبر، خدمات ابتدایی مانند مراجعه به پزشک در استان دیگر را پوشش می دهد، اما در کشور دیگر بکارشما نخواهد آمد. مطمئن شوید بیمه سفرتان خدمات اورژانسی، تأخیر یا اختلال در پرواز (اگر پرواز می کنید) یا خودرو (اگر رانندگی می کنید) را نیز شامل گردد.
یافتن بیمه
برای یافتن بیمه می توانید به سایت OmbudService مراجعه کنید. این سایت به شما یاری خواهد نمود تا در کانادا بیمه سلامت، زندگی و سفر بیابید.
شما بعلاوه ممکن است به وسیله شرکت کردیت کارت یا مراکز مالی، بیمه موردنظر خود را بیابید، مانند RBC که برای دانشجویان بین المللی و بازدیدنمایندگان از کانادا، برنامه بیمه ارائه می دهد.
در آخر
دانشجویان بین المللی در کانادا بایستی در زمان اقامتشان بیمه سلامت تهیه نمایند. پیش از سفر بهتر است آنالیز کنید که آیا استان محل اقامتتان پوشش سلامت استانی برای دانشجویان بین المللی ارائه می دهد یا برنامه های بیمه سلامت به وسیله دانشگاه برای شما مهیا خواهد بود یا نه. در استان هایی مانند انتاریو که امکان دسترسی به بیمه استانی برای دانشجویان بین المللی وجود ندارد، بهتر است برای بیمه سلامت خصوصی اقدام نمایید.