چگونگی ساخت اهرام ثلاثه مصر: کشف سیستم شگفت انگیز شیب دار باستانی
اهرام ثلاثه مصر از جمله شگفت انگیزترین و بزرگترین آثار باستانی جهان به شمار می روند. این سازه های عظیم که مدت ها موجب تعجب و شگفتی باستان شناسان و تاریخ دانان بوده اند، با وجود گذشت چندین هزار سال از ساخت آن ها، همچنان معمایی برای بشر امروزی محسوب می شوند. چگونگی ساخت این اهرام با تکنولوژی و امکانات موجود در آن زمان، همواره موضوع بحث و جدل بوده است. در این مقاله به بررسی شواهد و مدارک باستان شناختی کشف شده در رابطه با چگونگی ساخت این آثار عظیم پرداخته و برخی از نظریات مطرح در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهیم.
به گزارش مجری سفرهای گردشگری: اهرام ثلاثه مصر از جمله شگفت آورترین سازه های باستانی جهان هستند که قرن ها محققان را به خود مشغول کرده است. چگونگی ساخت این سازه های عظیم سنگی که فاقد ماشین آلات مدرن بودند، همواره یک معما بوده است. اخیراً کشف یک سیستم شیب دار باستانی در معدن سنگ مرمر مصر، می تواند پاسخی به این سوال باستان شناسان باشد.
کشف یک سیستم شیب دار بسیار پیچیده در اهرام ثلاثه مصر می تواند پرده از رازی بردارد که قرن ها بسیاری از تاریخدانان و باستان شناسان را به خود مشغول نموده بود: مصریان باستان چگونه توانستند اهرام ثلاثه و دیگر عجایب مصر را بسازند؟ زمانی که اهرام ثلاثه دو هزار ساله شدند، یک تاریخدان مصری به نام دیودوروس سیکولوس، از این سازه عجیب تماشا کرد و آنچه که می دید او را به شدت حیرت زده کرد زیرا ماشین هایی که توان بالا بردن چنین سازه های سنگینی را داشتند هنوز اختراع نشده بودند. اما شاید مصریان باستان راه حلی فوق تصور برای بالا بردن چنین سازه های سنگی غول پیکری یافته بودند.
اخیراً به جامانده های یک سیستم شیب دار باستانی 4500 ساله در یک معدن سنگ مرمر سفید در بیابان مصر به وسیله محققان دانشگاه لیورپول و موسسه فرانسوی باستان شناسی شرقی در قاهره کشف شده است. بر اساس نظریات این محققان، کارگران فعال در ساخت اهرام مصر این تکه های سنگی بزرگ که هر کدام از آن ها صدها تن وزن و طول داشتند را با سورتمه های غول پیکر جابجا می نموده اند.
یانیس گوردون، مدیر ماموریت مشترک باستان شناسان در این باره چنین می گوید: این سیستم از یک سطح شیب دار مرکزی با دو راه پله در اطراف آن تشکیل شده که هر کدام دارای سوراخ های زیادی هستند. با استفاده از سورتمه ای که یک سنگ را حمل می نماید و با طناب به این سوراخ ها متصل شده، مصریان باستان می توانستند سنگ های مرمر سفید را از معدن بیرون کشیده و از این سطح شیب دار با شیب 20 درصد یا بیشتر به سمت بالا بکشند.
در دو طرف این سطح شیب دار باستانی که در معدن سنگ مرمر سفید هاتنوب کشف شد، دو سری سوراخ وجود دارند که با هر بار کشیده شدن طناب سورتمه به وسیله کارگران، طناب های گذشته از درون سوراخ ها وزن سنگ را برای مدتی تحمل می کردند تا کارگران برای یک تقلای دیگر آماده شوند. کارگردان در دو ردیف و در دو طرف راه پله به سمت بالا حرکت می کردند و همراه خود طناب را می کشیدند تا محموله به سمت بالا حرکت کند.
ستون های چوبی بزرگی که هر کدام نزدیک به 60 سانتیمتر ضخامت داشتند برای انتقال محموله های سنگی بسیار حیاتی بوده اند. این ستون های چوبی به کارگران امکان می داد که دو گروه کارگر همزمان از بالا و پایین محموله را به سمت بالا بکشند. سطح شیب دار مذکور با توجه به وزن سنگ هایی که کارگران از ارتفاع بال می بردند، احتمالاً دو برابر زاویه ای که قبلاً گفته می شد شیب داشته اند.
گوردون در این باره می گوید: این سیستم تا به امروز در هیچ جای دیگری کشف نشده است. مطالعه رد ابزارها و وجود دو دستورالعمل خوفو ما را به این نتیجه رساند که این سیستم دستکم به دوره حکمفرمایی خوفو، سازنده اهرام ثلاثه در جیزا باز می گردد. اهرام ثلاثه از بیش از 2 میلیون قطع سنگی ساخته شده که هر کدام بیش از 2 تن وزن دارند و فضایی به مقدار 13 هکتار را در بر می گیرند.
اهرام ثلاثه مهم ترین و مشهورترین سازه باستانی در دنیای امروزی و تنها سازه در میان عجایب هفتگانه است که هنوز سرپا مانده است. اهرام ثلاثه اولین هرم نبود اما بر اساس سایز، بلندترین سازه روی زمین تا قرن نوزدهم میلادی به شمار می آمد. این سازه شگفت انگیز در فلات جیزا در مصر واقع شده که اکنون در حوالی شهر قاهره قرار گرفته است. تاریخدانان بر این باورند که اهرام ثلاثه در طول دوران حکمفرمایی شاه خوفو که از سال 2589 تا 2566 قبل از میلاد زندگی می نموده ساخته شده است. تئوری های مختلفی در خصوص هدف از ساخت این سازه مطرح شده است اما قابل قبول ترین این تئوری ها این است که اهرام ثلاثه را به عنوان مقبره ای برای فرعون وقت مصر ساخته اند. این نظریه که اهرام را با استفاده از نیروی کار برده ها ساخته اند نیز با چالش هایی روبرو شده است. بعضی از تاریخدانان بر این باورند که اهرام ثلاثه جیزا و دیگر مقبره ها و بناهای یادبود کشور مصر به وسیله مصری هایی که به خاطر مهارت هایشان استخدام شده و دستمزد دریافت می کردند ساخته شده اند.
بر اساس نظریه ای دیگر، مردم اقصی نقاط مصر باستان به دلایل متفاوت بر روی ساخت این بنای یادبود کار نموده اند تا خانه ای برای پادشاه خود بسازند که تا ابدیت دوام داشته باشد. شکی وجود ندارد که ساخت اهرام ثلاثه مصر منابع مالی بی پایانی احتیاج داشته و این امر تنها با یاری کارگران ماهر و ساده اجرا شده است.
آیا باز هم برایتان سوال است که اهرام مصر را چه کسی ساخت؟ جالب است بدانید اگر امروز با فناوری تکنولوژی های پیشرفته قرار بود هرم بزرگ مصر را بسازند به هزینه ای حدود 5 میلیارد دلار با کار شبانه رزی 2 هزار کارگر و مدت زمان حداقل 5 سال زمان احتیاج بود. این در حالی است که این هرم در 4500 سال قبل به وسیله 20 هزار کارگر طی فقط 20 سال ساخته شده است! هرم بزرگ جیزه از 2.3 میلیون قطعه سنگ ساخته شده که هرکدام از آنها، 3 تن وزن دارند. این یعنی وزن هرم بزرگ جیزه چیزی در حدود 6 و نیم میلیون تن است! بسیاری اعتقاد دارند اهرام مصر را فضایی ها ساخته اند. اهرام مصر از نظر مقدار واقعا فرا انسانی هستند، از لحاظ لجستیکی، جابه جایی و برش هر سنگ، قرارگیری و استقرار آن، تنها 5 دقیقه زمان برده و این موضوع، تقریبا غیرقابل باور است.
یکی از عجایب هرم بزرگ، این است که این هرم درواقع 8 وجه دارد نه 4 وجه! و این حالت از زمین قابل مشاهده نیست، بلکه فقط از آسمان وآن هم زیر تابش خاصی از نور خورشید مشاهده می گردد. اگر اطلاعات اهرام ثلاثه تا اینجا برایتان جالب بود، یک نکته دیگر را نیز باید بدانید، در هنگام ساخت اهرام ثلاثه مصر، ماموت ها هنوز منقرض نشده بودند! اگرچه بیشتر ماموت ها، ده هزار سال پسش، از بین رفتند اما جمعیت کمی از آن ها تا 1500 سال قبل از میلاد زنده بودند. بر خلاف تصور عموم، اهرام ثلاثه در وسط بیایان دور از شهر واقع نشده، بلکه آن ها درست در نزدیکی شهر قاهره قرار دارند. هرچند اغلب تصاویر به گونه ای گرفته شده که اهرام را در وسط بیابان نشان می دهند.
نکات تکمیلی
- اهرام ثلاثه از جمله شاهکارهای معماری باستانی هستند که از 2.3 میلیون قطعه سنگ با وزن هر کدام 3 تن ساخته شده اند. این به معنای وزن کل هرم بزرگ جیزه حدود 6.5 میلیون تن است.
- ساخت اهرام ثلاثه در عرض 20 سال با 20 هزار کارگر انجام شده است، در حالی که با استفاده از امکانات امروزی حداقل 5 سال و 2 هزار کارگر زمان و نیروی کار نیاز است.
- اهرام ثلاثه در واقع 8 وجه دارند و این ویژگی فقط از آسمان و زیر تابش خاصی از نور خورشید قابل مشاهده است.
- در زمان ساخت اهرام ثلاثه، ماموت ها هنوز منقرض نشده بودند و جمعیت کمی از آنها تا 1500 سال قبل از میلاد زنده بودند.
- برخلاف تصور عمومی، اهرام ثلاثه در وسط بیابان قرار ندارند، بلکه در نزدیکی شهر قاهره واقع شده اند.
سخن پایانی
اهرام ثلاثه مصر همواره یکی از شگفت انگیزترین و معماگون ترین شاهکارهای معماری باستانی به شمار می آیند. با وجود تلاش های فراوان باستان شناسان و تاریخ دانان برای کشف اسرار ساخت این آثار عظیم، همچنان برخی از جنبه های این موضوع مبهم و ناشناخته باقی مانده است. اما آنچه مسلم است، توانایی و مهارت بی نظیر مصریان باستان در احداث این سازه های بی نظیر است که آن ها را به یکی از شگفت آورترین دستاوردهای تمدن بشری تبدیل کرده است.