سد ایتایپو (Itaipu Dam) برزیل از عظیم ترین سازه های ساخت بشر - مجری سفرهای گردشگری

به گزارش مجری سفرهای گردشگری: سد ایتایپو (Itaipu Dam)، در شمار عجایب هفتگانه جهان تازه واقع شده است. داستان ساخت این سد به سال 1960 میلادی برمی گردد که دولت های 2 کشور برزیل و پاراگوئه به این نتیجه رسیدند که می توانند با همکاری یکدیگر، از منبع مشترک کشورهایشان برای فراوری برق استفاده نمایند. این منبع، همان رودخانه پارانا (Paraná River) بود که می توان آن را مرز طبیعی بین برزیل و پاراگوئه به حساب آورد و علاوه بر این 2 کشور، از آرژانتین نیز عبور می نماید. پروژه مشترک آن ها ساختن سدی بسیار بزرگ بر روی این رودخانه بود تا انرژی آن را مهار کند و سپس این انرژی به نیروی برق تبدیل گردد.

پروژه ساخت این سد درنهایت در سال 1971 کلید خورد؛ اما هنوز هم مسائلی وجود داشت که می بایست سر آن به توافق می رسیدند. برای مثال، کشور آرژانتین نگران بود که اگر زمانی بین آن ها کشمکشی دربگیرد، این 2 کشور می توانند با باز کردن تمام دروازه های این سد، در مرکز کشور آرژانتین یعنی شهر بوئنوس آیرس، سیل به وجود بیاورند. برای راحت کردن خیال آن ها، هر سه کشور در سال 1979 وارد توافق نامه ای شدند که مقدار خروج آب از سد را کنترل می کرد. ارتفاع این سد، 225 متر و عرض آن 7.2 کیلومتر است و نام ایتایپو در زبان محلی پاراگوئه، یعنی زبان گوارانی (Guarani language) به معنی صدای سنگ یا سنگ پرطنین می باشد و نام آن از جزیره ای واقع در نزدیکی سد گرفته شده است.

هنگام برنامه ریزی برای ساخت این سد، مهندسان این پروژه صرفاً نمی خواستند یک سد معمولی را بر روی رودخانه پارانا ایجاد نمایند؛ زیرا دریاچه متوسطی که از جمع شدن آب در پشت این سد ایجاد می شد، برای تأمین مقدار برقی که این 2 کشور درنظر داشتند، کافی نبود. بنابراین تصمیم گرفتند تا به جای ایجاد یک سد، 4 سد بسازند تا دریاچه ای بسیار وسیع از آن ایجاد گردد. سد ایتایپو در این صورت می توانست بیشتر از هر سد دیگری در جهان، هیدروالکتریسیته یا همان انرژی برق آبی را فراوری کند. تا جایی که در سال 2015 و 2016 توانست از نیروگاه برق آبی سد سه دره (Three Gorges Dam) در چین نیز پیشی بگیرد.

با توجه به اینکه رودخانه پارانا یکی از بزرگ ترین رودخانه ها در جهان به شمار می رود، ساخت این سد به نوبه خود چالش بزرگی برای سازندگان آن محسوب می شد. ابتدا می بایست سدهای موقت ایجاد می کردند تا جریان آب منحرف گردد تا محیط اطراف به مقدار کافی خشک باشد که بتوان عملیات ساخت را آغاز کرد. بنابراین بیش از 50 میلیون تُن سنگ را جابه جا کردند تا راهی فرعی برای رودخانه ایجاد گردد و 3 سال طول کشید تا کار آن را به سرانجام برسانند. بعلاوه از 12.3 میلیون متر مکعب بتن برای ساخت سد استفاده شده که ممکن بود به طور طبیعی، خوب خشک نشوند و بعداً مشکل به وجود بیاورند. برای حل این مشکل از دستگاه های خنک نماینده بزرگی یاری گرفتند تا بتوانند بتُن را درحین سفت شدن، خشک نمایند. ساخت سد نیز به 40،000 کارگر احتیاج داشت که بیشترشان را از برزیل استخدام کردند و برای اسکان دادن این تعداد، محیطی ایجاد شد که چندین مدرسه، بیمارستان، پارک و کلیسا را دربرمی گرفت.

کار اصلی ساخت این سد در سال 1982 به سرانجام رسید و مقدار آهن و فولادی که برای آن استفاده کردند به قدری بود که می شد 380 کپی از برج ایفل بسازند! راه فرعی رودخانه را در این سال بستند تا راستا اصلی آب دوباره به جریان بیفتد و دریاچه پشت سد را پر کند. این دریاچه وقتی به طور کامل پر شد، چیزی حدود 29 میلیارد تُن آب را دربرمی گرفت. اولین دستگاه های فراوری نماینده برق را هم 2 سال بعد در این مکان قرار دادند و 20 توربین بزرگ نیز برای آن ایجاد کردند که بنا به توافق نامه آن ها با آرژانتین، فقط از 18 مورد از آن ها به صورت همزمان استفاده می گردد. انرژی این سد، تقریباً 90% برق پاراگوئه و 25% برق برزیل را تأمین می نماید. البته ساخت این سد بزرگ به قیمت جابه جایی خانه 10,000 نفر و زیر آب فرو رفتن و درنهایت خراب شدن آبشار گئوائیرا (Guaíra Falls) یا همان هفت آبشار به اتمام رسید؛ آبشاری که ارتفاع آن تقریباً دو برابر آبشار نیاگارا بود! البته این آبشار با آن عظمتش صرفاً می توانست انرژی مورد احتیاج 2 مورد از مولدهای برق را تأمین کند.